Aansluitingen & Marktdeelnemers

Dit kwartaal ligt de focus wederom op C-AR ALM, waarbij we vooral verder zullen gaan met Allocatie 2.0 Tranche 4. De performance-test wordt verder afgerond en er wordt bekeken in hoeverre mitigerende maatregelen benodigd zijn.

Verder zal in het bestaande C-AR Portaal Landschap eveneens aanpassingen doorgevoerd moeten worden voor Tranche 4. Hierbij gaat het vooral om de automatische bepaling van de allocatiemethode voor kleine aansluitingen. Ook wordt er onderzocht op welke wijze we de grootschalige migratie van deze kleine aansluitingen per 1 mei 2026 gaan uitvoeren.

Vanuit C-AR ALM blijven we verder doorgaan met het schaduwdraaien van het Tarieven Register en het CER Backend, de overgang van Uitwisseling Datasets (UD) naar de Filegateway (FGW), het opleveren van diverse marktservices ten behoeve van schaduwdraaien en tot slot het zoveel mogelijk afronden van Control Framework-activiteiten voor de nieuwe registers.

Op het Tarieven Register in het huidige C-AR/Portaal landschap zal dit kwartaal een vereenvoudiging van het accorderings-proces worden doorgevoerd (TS065).

Vanuit de Energiewet gaan we dit kwartaal verder met de realisatie van functionaliteiten voor de Centrale registratie van Aangeslotene Gegevens.

Zaakafhandeling & Serviceverlening Marktpartijen

De ART Levering ZSM richt zich dit kwartaal op het verder versterken van de dienstverlening aan marktpartijen en het verbeteren van de onderliggende systemen.

Een belangrijk speerpunt is het ondersteunen van nieuwe verschijningsvormen van leveranciers. Denk aan energiegemeenschappen, peer-to-peer handelaren en actieve afnemers. Deze partijen moeten zich straks eenvoudig kunnen registreren in het Marktpartijenregister (MPR) en Contactpersonenregister (CPR), en ook hun servicevragen moeten goed gefaciliteerd worden – zeker in het licht van de herziene processen rondom de meetketen.

Daarnaast wordt er gewerkt aan een verdere optimalisatie van de Berichtenbox. Samen met gebruikers worden nieuwe subdiensten ontworpen, zoals een dashboard voor partners en een vernieuwde chatfunctie die eind Q1 2026 live moet gaan. Ook wordt er gewerkt aan onboardingmaterialen voor ticketbehandelaren en worden de processen achter de Berichtenbox vastgelegd in Archimate, als voorbereiding op CFW.

Klantgerichtheid staat ook centraal. Via klantreisonderzoek en een themadag met regionale netbeheerders en leveranciers worden inzichten verzameld over de behoeften van gebruikers. Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan een campagne voor klanttevredenheidsonderzoek en worden ticketdata geanalyseerd om trends en verbeterpunten te identificeren.

Op technisch vlak wordt een grote stap gezet richting het ontkoppelen van MPR en CPR van Dynamics. Het architectuurplan wordt tot in detail uitgewerkt, er komt een lokale cachevoorziening voor inzagediensten, en het featureplan voor 2026 wordt opgesteld.

Ook het kanaal Partners in Energie krijgt een upgrade. De Beta-site wordt gepromoveerd tot de officiële ‘mijn Partners in Energie’, waarmee afscheid wordt genomen van verouderde technologie. Tegelijkertijd wordt het accountaanvraagproces verbeterd en voorbereid op een campagne om meer marktpartijen en beheerders aan te laten sluiten.

Intern wordt er verder gebouwd aan de basis. Dit omvat het afronden van Control Framework voor het MRP, het opzetten van stamdatabeheer, het oplossen van twee security-issues en de overdracht van beheertaken naar de EDSN servicedesk.

Het project Contractloos (COCO) krijgt dit kwartaal een vliegende start. Het team werkt aan een MVP die automatisch cases aanmaakt en sluit, en die inzichtelijk is voor gebruikers. Coteq heeft al aangegeven begin Q1 2026 met het platform te willen starten als schaduw van het huidige systeem.

Voor A&R wordt dit kwartaal grotendeels gevuld met topics vanuit de sector. We zijn druk bezig met het afronden van Allocatie 2.0 Tranche 4 (optimalisatie meetdataketen, collectieve slimme meterallocatie, restantvolume configuratie) zodat begin 2026 gestart kan worden met de sectortesten. Op 1 mei 2026 gaat Tranche 4 daadwerkelijk live.

Met Tranche 4 gaat ook IC280Light (omzetten edine berichten reconciliatie naar XML) live. Hiervoor lopen de sectortesten al en zullen we ondersteunen waar nodig.

Verder start op 1 oktober de duale fase voor TS057: het aanleveren van calorische waarden. Tijdens deze duale fase kunnen calorische waarden zowel via de oude route (PUD) als via de nieuwe route (meetdataberichten) en in deze periode zullen de meetverantwoordelijken overstappen. Wij zullen ze daarbij ondersteunen.

Dit kwartaal bouwen we ook verder aan de realisatie van de GDX (Gas Data Exchange hub). Deze hub vervangt de huidige Nexus hub en ondersteunt het berichtenverkeer voor de Wholesale GAS.

Ook een belangrijk aandachtspunt is de performance van C-ARM. Dit kwartaal gaan we aan de slag met het doorvoeren van verbeteringen. Dit is een traject dat ook in de volgende kwartalen zal worden doorgezet.

Het belangrijkste onderwerp voor Meetdataketen is het afronden van de werkzaamheden voor Allocatie 2.0 Tranche 4. Er zijn nieuwe componenten in het landschap die goed getest moeten worden, daar gaat de aandacht naartoe. Samen met het verwerken van de laatste RFC’s die zijn ingediend liggen we goed op koers om het acceptatie-traject in het nieuwe jaar te starten.

De proefmigratie van Enexis-meters is een belangrijk weegmoment voor het Centraal-Meetinrichtingen Register. Sluit de data goed aan op het nieuw gebouwde C-MR met al haar validaties? Dat is een spannend moment.

Ook gaan we door met de modernisatie van C-AR verder en treffen we voorbereidingen of starten we zelf met IC286. Met IC286 worden kwartiervolumes beschikbaar gesteld aan leveranciers om met name facturen voor de consument nog nauwkeuriger op te stellen.

Er zijn vier belangrijke doelen voor dit kwartaal.

Als eerste wordt gewerkt aan de integratie tussen het Installatie Register (IR) en TenneT. Nieuwe data-attributen worden toegevoegd en gebruikt voor elektriciteitsproductie-eenheden Type BCD. Daarnaast worden bestaande API’s ontsloten door TenneT (stap 1) en wordt er gestart met het voorbereiden van de connectie tussen het IR en Artemis (het asset management systeem van TenneT) op basis van AMQP (standaard voor berichtenuitwisseling tussen applicaties) (stap 2). Tot slot wordt ingezet op de ontsluiting van private laadpalen in het IR en deze data te delen met TenneT.

Als tweede doel wordt het mogelijk om één omvormer voor meerdere achterliggende elektriciteitsproductie- en -opslageenheden in één keer te registeren door de aangeslotene.

Ten derde wordt installatiedata beter bruikbaar gemaakt door attributen voor elektriciteitsproductie-eenheden Type BCD toe te voegen voor het congestiemanagementplatform GOPACS. Daarnaast wordt netbeheerders inzicht gegeven in relevante installatiedata via de Centrale Netbeheer GUI d.m.v. rapportages.

De weerbaarheid van het platform wordt tot slot verbeterd door een recovery test, ketenafhankelijkheid onderzoek en een refactor van de e-mailfunctionaliteit. Daarnaast worden verschillende security scanners geïmplementeerd.

In het komende kwartaal richten de DevOps Teams van de ART Congestiemanagement zich op 15 doelen, die het beschikbare flexibel regelbaar vermogen op de juiste plaats en tijd proberen te maximaliseren voor de netbeheerders.

De day-ahead producten, ART (Alternatieve Transportrechten) Contracten en Capaciteitssturingscontracten (capaciteitsinzet) worden doorontwikkeld.

Dit geldt ook voor het intraday product Redispatch ‘Nieuwe Biedstructuur’ van TenneT.

De connectie wordt voorbereid tussen GOPACS en TenneT om via het ROP-kanaal biedingen te ontvangen en ‘post trading’ activiteiten worden ingericht.

Tot slot wordt het activatiebericht van redispatch-biedingen van onafhankelijke CSP’s aan BRP’s in gereedheid voor ‘productie’ gebracht en daarnaast verder gewerkt aan een maandoverzicht van redispatch-afroep.

Verder wordt gewerkt aan het MVP voor Gemiste Invoeding: een eenvoudige wijze om als aanbieder van flexibel regelbaar vermogen compensatie voor gemiste transportcapaciteit te verkrijgen bij deelname aan Capaciteitssturingscontracten.

Daarnaast vormt de oplevering van fase 1 van het ontsluiten van flexibel regelbaar vermogen van MLOEA- en GDS-aansluitingen (Meerdere Leveranciers op één aansluiting / Gesloten distributiesystemen) een belangrijk doel.

Tot slot wordt de robuustere oplossing voor (gebruikers)rollen en rechten ingericht door verschillende DevOps Teams. Daarnaast wordt de verdere optimalisatie voortgezet van de aanmeldprocedure op GOPACS voor aanbieders van flexibel vermogen en het prekwalificatieproces van nieuwe aansluitingen door netbeheerders.

Ter voorbereiding op het ingaan van de Energiewet worden er verschillende interfaces gerealiseerd om data te kunnen delen met en via het Normo in de rol van GUE (Gegevens Uitwisselings Entiteit). Dit gaat zowel om data die nodig is om aangeslotenen te identificeren voor het vastleggen van een autorisatie, en data die via de GUE gedeeld dient te worden.

Er wordt verder gewerkt aan het Energiedata Portaal waarbij de focus ligt op het ontsluiten van besloten data usecases. Daarbij wordt gewerkt aan het standaardiseren van processen voor identificatie, authenticatie en autorisatie van partijen en de aansluitingen waarvoor deze partijen data op mogen vragen.

De capaciteitskaart wordt onder andere uitgebreid met het geven van inzicht in ontwikkeling van de capaciteit door de tijd en de informatievoorziening daaromheen. Verder wordt er gewerkt aan het verder optimaliseren van de gebruiksvriendelijkheid.

In het komende increment zetten we binnen de waardestroom IT Foundation (ITF) belangrijke vervolgstappen op het gebied van audit & compliance, IT-continuïteit, securityverbeteringen en technische realisatie van ons dataplatform. Hieronder lichten we de vier hoofdactiviteiten toe:

• CFW Type 1 Audit & Kritische Bevindingen
  We bereiden ons voor op de CFW Type 2 audit. Het doel is om de bevindingen uit de uitgevoerde Type 1 audit op te volgen en alle kritische bevindingen te adresseren. Dit vormt de basis voor een solide start van de Type 2 auditperiode, die van start gaat per PI26.1.
• Verbeteren van Recoverability voor ITF Continuity
  Om de continuïteit van ITF te waarborgen, verbeteren we de herstelmogelijkheden van onze diensten. Zo configureren we de recovery van onze Landing Zone volledig via Infrastructure as Code (IaC), onderzoeken we een passende restore-oplossing voor onze GitLab-repositories en richten we een gescheiden ontwikkelomgeving in op de Entry Gateway, zodat recoverytests zonder impact kunnen worden uitgevoerd.
• Security & Lifecycle Management op MSK en ROSA
  We ronden verbeteracties en lifecyclemanagement af op MSK (Eventing Intern) en ROSA (Runtime). Daarnaast voeren we netwerkhardening door en maken we security-inzichten beter zichtbaar en beheersbaar.
• Technische Bouwblokken voor het Lakehouse
  Tot slot zorgen we dat de basisbouwblokken voor het Lakehouse technisch gereed zijn. Deze moeten self-service ondersteunen via GitOps, zodat teams zelfstandig en efficiënt kunnen werken binnen het ITF-dataplatform.

In het afgelopen increment lag de focus binnen ITF op twee pijlers: compliance en continuity. Voor compliance is het control framework zowel qua opzet als qua bestaan tijdig gereed gemaakt voor de TMR go-live en de start van de BDO-audit. Voor alle ITF-diensten zijn de continuity- en recoveryplannen geactualiseerd en zijn recoverytests uitgevoerd om de effectiviteit van deze plannen te toetsen.

Naast deze kernactiviteiten zijn ook diverse andere initiatieven gerealiseerd, waaronder:

• De oplevering van de Data Anonymizer Tool
• De uitfasering van Styra DAS (kostenbesparing)
• De ondersteuning van de Uitwisseldienst (UD) via de ITF File Gateway
• Diverse securityverbeteringen

In het komende PI starten we met het optimaliseren van het ETL-proces, zodat we de grote hoeveelheid data uit tranche 4 kunnen ondersteunen. We stellen een plan voor de komende kwartalen en voeren de eerste optimalisaties door.

Met betrekking tot tranche 4 ontsluiten we alle registers en bereiden we dashboards voor, zodat we deze in PI26.1 kunnen bouwen.

Daarnaast verwachten we het eerste register te gaan modelleren binnen in ons nieuwe landschap, een belangrijke stap vooruit. In totaal moeten er negen registers worden gemodelleerd. Door deze stap verwachten we dat we precies weten hoe we de volgende moeten oppakken.

Voor het data-ecosysteem / Gopacs zijn diverse dataregisters beschikbaar via het dataportaal, onder andere voor gemeentes en omgevingsdiensten.